Mãn kinh- cơn ác mộng ở phụ nữ tuổi xế chiều

Mãn kinh là nỗi ác mộng của nhiều người phụ nữ, nhất là khi nó mang đến những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Do đó hiểu về mãn kinh và cách để hạn chế những ảnh hưởng của nó trước khi bước vào là điều vô cùng cần thiết. 

Mãn kinh là gì? 

Mãn kinh là thời kỳ sau giai đoạn tiền mãn kinh, nó đánh dấu sự hết kinh nguyệt vĩnh viễn của người phụ nữ và kết thúc quá trình sinh sản. Nó xảy đến do buồng trứng dần suy giảm chức năng, ngừng hoạt động và không còn tiết nội tiết tố nữ.

Điều đó thường đi kèm theo những biến đổi mạnh mẽ trên cơ thể người phụ nữ khiến họ gặp nhiều vấn đề về cả tâm lý lẫn thể chất. 

Độ tuổi mãn kinh là bao nhiêu? 

Trung bình độ tuổi tiền mãn kinh thường rơi vào khoảng từ 50-55 tuổi. Ở độ tuổi này buồng trứng dừng hoạt động và ngưng tiết nội tiết tố nữ, việc đó dẫn đến kỳ kinh mất hẳn. 

Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp bước vào giai đoạn mãn kinh từ trước 40 tuổi, được gọi là mãn kinh sớm. Một số khác thì rơi vào tình trạng mãn kinh muộn sau 55 tuổi.

 

Mãn kinh rơi vào độ tuổi 50-55 ở phụ nữ

Nguyên nhân dẫn đến mãn kinh ở phụ nữ 

Nguyên nhân chính khiến mãn kinh xảy ra là do sự thay đổi hormone sinh dục trong cơ thể. Điều này bắt đầu từ việc buồng trứng ngừng sản xuất hormone estrogen và không còn rụng trứng mỗi tháng. 

Đối với trường hợp mãn kinh sớm thì có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Nguyên nhân của việc này ngoài mất cân bằng nội tiết tố nữ thì có thể do phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, ung thư vú, hóa trị gây nên. Ngoài ra một số trường hợp là do bệnh nhân mắc hội chứng Down hoặc bệnh Addison. 

Những dấu hiệu nhận biết mãn kinh 

Dấu hiệu của mãn kinh thường rõ ràng như ngưng kinh nguyệt, mất ngủ về đêm, đổ mồ hôi liên tục, ngại chuyện chăn gối,..Trong đó cụ thể các triệu chứng như: 

• Ngừng chu kỳ kinh nguyệt 
• Bốc hỏa: Gây ra khó ngủ, các bệnh tim mạch, huyết áp, đánh trống ngực. 
• Suy giảm sinh lý nữ: làm giảm ham muốn, khô âm đạo, đau và ngứa mỗi khi quan hệ.  
• Vấn đề về thần kinh: đau đầu, hay quên, đãng trí 
• Vấn đề về tâm lý: tâm trạng thay đổi thất thường, trầm cảm. 
• Vấn đề xương khớp: cứng khớp, đau nhức khớp, loãng xương. 
• Sắc đẹp: nám da, sạm da, gia tăng lượng mỡ dư thừa. 
• Dễ nhiễm trùng đường tiết niệu 

Bốc hỏa là triệu chứng tiêu biểu của mãn kinh 

Mãn kinh ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống 

Mãn kinh gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống người phụ nữ từ sinh hoạt, công việc, gia đình và chuyện vợ chồng. 

Mãn kinh làm sinh hoạt người phụ nữ đảo lộn 

Sự thật là nhiều người phụ nữ khi rơi vào độ tuổi mãn kinh đã không thể thực hiện những sinh hoạt như trước đó. Vấn đề mất ngủ, đổ mồ hôi về đêm, bốc hỏa khiến nhịp sinh hoạt của chị em đảo lộn. Điều đó làm họ không còn sức lực để bắt đầu công việc vào sáng sớm hôm sau. 

Ngoài ra những hệ lụy liên quan đến tim mạch, cao huyết áp cũng khiến người phụ nữ phải tập quen với cuộc sống uống thuốc đúng giờ, hạn chế các kích thích đến tim mạch. Từ đó làm hạn chế những hoạt động hàng ngày của họ. 

Mãn kinh cản trở công việc của người phụ nữ 

Nhiều người phụ nữ khi bước vào độ tuổi mãn kinh đã phải dừng lại công việc của mình. Bởi những yếu tố sức khỏe khiến họ không thể đảm bảo chất lượng công việc. Trong đó phải kể đến những ảnh hưởng từ đãng trí, đau đầu hay nhức xương khớp đã cản trở hiệu quả làm việc của họ. 

Và điều đó sẽ càng trở thành ác mộng đối với những người phụ nữ phải làm các công việc liên quan đến con số, tay chân hay sự khéo léo. Vì vậy đối với họ, việc hạn chế các triệu chứng từ mãn kinh là nhu cầu cấp thiết để đảm bảo công việc của bản thân. 

Mãn kinh khiến chuyện vợ chồng thành nỗi ác mộng 

Không chỉ công việc mà mãn kinh còn tác động đến cả chuyện gia đình, vợ chồng của người phụ nữ mãn kinh. Thật khó khi mà các dấu hiệu của suy giảm sinh lý, khô hạn, lãnh cảm bủa vây họ. Làm người phụ nữ ngại chuyện âu yếm cùng chồng rồi dần trở thành một mồi lửa khiến hạnh phúc gia đình lâm vào bờ vực tan vỡ. 

Chưa kể việc thay đổi tâm trạng thất thường cũng khiến không khí gia đình lúc nóng lúc lạnh, làm trầm trọng hơn các vấn đề xung quanh cuộc sống người phụ nữ. 

Mãn kinh ảnh hưởng xấu đến chuyện phòng the của phụ nữ 

Mãn kinh làm người phụ nữ tự ti ngại giao tiếp xã hội 

Nám, tàn nhang, sạm da, thân hình xuống cấp là những yếu tố trí mạng lên sự tự tin của người phụ nữ. Đặc biệt là khi họ luôn có nhu cầu được đẹp trong mắt người khác. Do vậy khi nhan sắc không còn như xưa, họ bỗng có tâm lý ngại giao tiếp xã hội, hạn chế tiếp xúc hay trò chuyện với các mối quan hệ khác. 

Điều này diễn ra càng lâu thì càng làm người phụ nữ mãn kinh dễ rơi vào trầm cảm, tiêu cực trong cuộc sống khi ngại chia sẻ tâm lý. Thế nên những lúc như vậy, họ càng có nhu cầu tìm ra giải pháp để thoát khỏi sự tự ti tuổi xế chiều đó. 

Các phương pháp điều trị triệu chứng mãn kinh 

Những phương pháp điều trị triệu chứng mãn kinh phổ biến nhất hiện nay là bổ sung nội tiết tố nữ qua liệu pháp tổng hợp, thảo dược, thực phẩm chứa phytoestrogen. Bên cạnh đó là các phương pháp điều trị triệu chứng theo hướng không can thiệp thuốc. 

Bổ sung hormone estrogen 

Bổ sung hormone estrogen luôn được biết đến là cách để mà giảm các triệu chứng của tiền mãn kinh nhanh và hiệu quả nhất. Có rất nhiều cách để bổ sung hormone estrogen: 

Sử dụng phương pháp HRT - Liệu pháp thay thế hormone 

Đây là phương pháp thường được sử dụng để thay thế các hormone bị thiếu ở phụ nữ mãn kinh. HRT phổ biến nhất là:

• Estrogen - các loại được dùng bao gồm estradiol, estrone và estriol. 
• Progestogen - một phiên bản tổng hợp của hormone progesterone. 

Tuy cách này vô cùng hiệu quả trong việc điều trị các triệu chứng của mãn tinh, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư vú cho người sử dụng. Do đó hãy tham khảo bác sĩ trước khi sử dụng. 

Cải thiện mãn kinh bằng thảo dược 

Trong thiên nhiên có rất nhiều vị thảo dược hàng đầu giúp bổ sung estrogen cho phụ nữ mà không gây tác dụng phụ. Trong đó sự kết hợp được dân gian ưa chuộng sử dụng đó là trinh nữ Châu Âu và bột ngọc trai với: 

• Trinh nữ Châu Âu: Chứa hàm lượng cao dopaminergic - một chất có khả năng làm giảm hiệu quả các triệu chứng của mãn kinh như bốc hỏa, mất ngủ, đổ mồ hôi,... Và đồng thời cải thiện nồng độ estrogen trong cơ thể một cách tự nhiên, không gây tác dụng phụ. 

Trinh nữ Châu Âu giúp bổ sung estrogen tự nhiên cho phụ nữ mãn kinh

• Bột ngọc trai: Là một khoáng chất chứa lượng protein cao giúp hạn chế các vấn đề liên quan đến mãn kinh ở phụ nữ được sử dụng kết hợp với trinh nữ Châu Âu để gia tăng hiệu quả điều trị. 

Hiện trên thị trường đã có sản phẩm chứa 2 thành phần trinh nữ Châu Âu và bột ngọc trai, chị em có thể sử dụng để hỗ trợ điều hòa nội tiết tố ở tuổi tiền mãn kinh

Dùng thực phẩm để hạn chế tình trạng mãn kinh 

Đây là cách vừa giúp bổ sung lượng estrogen tự nhiên cho cơ thể, vừa cải thiện chế độ dinh dưỡng. Những loại thực phẩm giàu phytoestrogen mà chị em có thể tham khảo: 

• Đậu nành
• Ngũ cốc
• Củ cải đỏ 
• Đậu xanh

Các cách điều trị triệu chứng mãn kinh không dùng thuốc 

Ngoài việc bổ sung estrogen để điều trị căn nguyên của triệu chứng mãn kinh thì dưới đây là những phương pháp hỗ trợ kèm theo để chị em có thể áp dụng song song.  

Thay đổi chế độ sinh hoạt để hạn chế bốc hỏa mãn kinh

Để giảm tình trạng khó chịu do bốc hỏa mãn kinh gây ra thì chị em cần lưu ý những biện pháp đơn giản như sau: 

• Mặc quần áo nhẹ trước khi ngủ để thoáng mát trong người 
• Để phòng ngủ luôn mát mẻ vào ban đêm, tránh việc phòng quá nóng, bí bách gia tăng thêm cảm giác khó chịu, đổ mồ hôi. 
• Tắm nước mát, dùng quạt hoặc uống nước lạnh. 
• Tránh các tác nhân tiềm ẩn trong chế độ sinh hoạt như hút thuốc lá, sử dụng caffein, rượu. 

Không hút thuốc lá sẽ giảm tình trạng bốc hỏa mãn kinh gây ra

Thay đổi tâm trạng để giải tỏa tâm lý mãn kinh

Với những người trạng thái cảm xúc thay đổi lên xuống trong ngày như lo âu, thấp thỏm, căng thẳng thì hãy cân nhắc đến những giải pháp sau: 

• Tập thể dục thường xuyên: yoga, thái cực quyền, đi bộ,..là những bộ môn giúp chị em vận động giải tỏa áp lực và điều chỉnh nhịp thở, giúp hạn chế các rối loạn trong cảm xúc. 
• Trò chuyện với những người xung quanh: việc trò chuyện là cách tốt để giảm các ức chế, căng thẳng trong ngày, hạn chế những tiêu cực do tuổi mãn kinh gây ra. 
• Sử dụng thuốc chống trầm cảm: đây là phương pháp được sử dụng khi các biện pháp ở trên không có hiệu quả. Tuy nhiên nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng, bởi nó tiềm ẩn nguy cơ lệ thuộc thuốc cao. 

Sử dụng các sản phẩm bôi trơn giảm khô hạn nơi “cô bé” 

Estrogen đặt trực tiếp âm đạo, kem bôi trơn, chất làm ẩm,... là những biện pháp thường được sử dụng để điều trị vấn đề này. Bởi chúng mang lại hiệu quả lập tức, giúp phụ nữ thoải mái trong chuyện quan hệ. 

Tuy nhiên vì chỉ điều trị triệu chứng tức thời nên chị em có thể phải dùng liên tục nếu muốn quan hệ. Bởi khi ngừng các biện pháp này thì nguy cơ tái phát là rất cao. 

Bổ sung các vitamin cần thiết tránh loãng xương 

Loãng xương là hệ quả tất yếu khi phụ nữ rơi vào tình trạng mãn kinh. Vì vậy để hạn chế tình trạng phát triển loãng xương thì hãy lưu ý: 

• Bổ sung vitamin K2: Giúp canxi được gắn chắc vào khung xương thông qua osteocalcin. Bộ ba vitamin K2, D, canxi sẽ hạn chế việc loãng xương ở phụ nữ mãn kinh.  
• Bổ sung vitamin D: Có thể bổ sung vitamin D qua thực phẩm bổ sung, dinh dưỡng hoặc ánh sáng mặt trời. Khuyến khích tập thể dục ngoài trời để vừa tăng cường hoạt động xương khớp vừa bổ sung vitamin D.
• Bổ sung canxi: Cũng giống như vitamin D, phụ nữ có thể bổ sung bằng thực phẩm bổ sung, dinh dưỡng như sữa, hạnh nhân, cá mòi, trứng,...

Sữa là nguồn bổ sung canxi hiệu quả cho phụ nữ mãn kinh 

Liệu bị mãn kinh thì có cần đi khám bác sĩ?

Thường thì các triệu chứng của mãn kinh đến tự nhiên và không cần thăm khám bác sĩ nếu nó không nghiêm trọng. Tuy nhiên vẫn có trường hợp cần đi theo dõi y tế thường xuyên: 

• Bệnh nhân có dấu hiệu bị mắc các bệnh về tim mạch, tiết niệu. 
• Bệnh nhân bị đái tháo đường. 
• Bệnh nhân bị u xơ cổ tử cung, u nang buồng trứng.  
• Bệnh nhân đã sử dụng các biện pháp trên mà không đáp ứng, tình trạng trở nên trầm trọng hơn. 
• Bệnh nhân đang sử dụng các loại HRT.

Mãn kinh tuy mang đến những ảnh hưởng xấu cho cuộc sống của người phụ nữ, nhưng không vì vậy mà chị em nên lo sợ. Bởi có rất nhiều cách để giúp chị em vượt qua được cơn ác mộng mãn kinh nhẹ nhàng như bài viết đã đề cập. Từ  đó tận hưởng tuổi mãn kinh mà không còn bất cứ một nỗi lo nào về sức khỏe, tâm lý. 

Trần Huyền