Tàn nhang là gì? Hướng dẫn cách nhận biết và làm hết tàn nhang

Tàn nhang là tình trạng trên da xuất hiện những vết nhỏ màu nâu. Trong hầu hết trường hợp, tàn nhang là vô hại nhưng ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ làn da.

Thực tế, tàn nhang khá tương đồng với một số rối loạn về da khác như nám, sạm da… Vậy nhận biết tàn nhang thế nào và cần điều trị ra sao?

Tàn nhang là gì?

Tàn nhang là những đốm nâu nhỏ trên da, đường kính thường dưới 5mm. Chúng được tạo thành từ các cụm tế bào da chứa sắc tố melanin do sự tác động của ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, di truyền cũng đóng vai trò quan trọng đến sự xuất hiện của tàn nhang.

Tàn nhang có thể gặp ở bất kỳ ai, từ trẻ em đến người lớn và không phân biệt giới tính. Vết tàn nhang có thể biến mất hoặc sẫm màu hơn khi lớn lên.

Tàn nhang là những đốm nâu nhỏ trên da gây mất thẩm mỹ

Phân loại tàn nhang

Có 2 loại tàn nhang là: Ephelides (tàn nhang) và solar lentigines (đồi mồi). Về hình dáng bên ngoài, 2 loại tàn nhang này có thể trông giống nhau vì bề mặt chúng phẳng nhưng khác nhau về sự phát triển.

Ngoài ra, có một số đặc điểm giúp phân biệt 2 tình trạng này:

Ephelides (tàn nhang):

• Có tính di truyền.
• Xuất hiện ngay từ sớm khoảng 2-3 tuổi và tăng dần khi đi nắng.
• Thường gặp ở mặt, cổ, ngực, cánh tay và những vùng da hở.
• Nốt tàn nhang có màu từ nâu nhạt, nâu đậm đến đỏ.
• Có thể nhạt màu, giảm dần hoặc mất dần khi già đi.
• Kích thước trung bình từ 1-2 mm, đôi khi lớn hơn.
• Xung quanh nốt tàn nhang có đường viền bất thường không được xác định rõ ràng.

Solar lentigines (đồi mồi):

• Thường xuất hiện ở người từ trung niên và cao tuổi.
• Có thể xảy ra ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, kể cả những khu vực bị quần áo che lấp.
• Có xu hướng tập trung thành từng đám, từng mảng.
• Sắc độ từ vàng nhạt đến nâu đậm.
• Không mờ dần hay mất đi theo thời gian.
• Xung quanh đốm đồi mồi có viền ranh giới rõ ràng.

Nguyên nhân gây ra tàn nhang và các yếu tố nguy cơ

Nguyên nhân gây ra tàn nhang đến nay vẫn chưa được biết rõ, nhưng nó được cho là kết quả của các yếu tố môi trường và di truyền. Trong đó, ánh nắng mặt trời là thủ phạm chính dẫn tới sự xuất hiện của melanin, sắc tố tạo màu và tích tụ dưới da hình thành nên tàn nhang.

Các tế bào da sản xuất melanin để bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Nhưng việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể làm tàn nhang nhanh xuất hiện, đậm màu và dễ thấy hơn. Làn da lúc này cũng trở nên đen sạm, rám nắng và cháy nắng.

Tàn nhang thường phát triển ở những khu vực bị ảnh hưởng bởi các tia cực tím như: Mặt, cánh tay, cổ, ngực…

Ánh nắng mặt trời là tác nhân chính dẫn đến tàn nhang

Cùng với sự tác động trực tiếp của ánh nắng mặt trời, bạn cũng có thể bị tàn nhang khi có một số yếu tố nguy cơ sau:

• Di truyền: Cơ thể sản xuất 2 loại melanin được gọi là pheomelanin và eumelanin. Eumelanin bảo vệ da khỏi tia UV, nhưng pheomelanin thì không. Theo đó, những người có các đặc điểm như tóc đỏ, vàng hoặc nâu nhạt, da và mắt sáng màu thường sản xuất pheomelanin có khả năng bị tàn nhang nhiều hơn.
• Rối loạn nội tiết tố: Mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh, bệnh thận…
• Tác dụng phụ của thuốc: Kháng sinh, thuốc tránh thai, thuốc điều trị lao…
• Dị ứng với mỹ phẩm chất lượng kém hoặc sử dụng sản phẩm không phù hợp.
• Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn dẫn tới thiếu vitamin, khoáng chất khiến da bị sậm màu.

Phân biệt tàn nhang với các rối loạn da khác

Tàn nhang có thể trông rất giống với các rối loạn da khác, điển hình là nám và nốt ruồi.

Nốt ruồi là những tổn thương trên da nhưng sẫm màu hơn tàn nhang và không nhất thiết phải tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mới bị. Tuy nhiên, giống với tàn nhang, nốt ruồi thường phổ biến hơn ở những người da sáng.

Nốt ruồi được tạo ra từ lượng tế bào tạo sắc tố dư thừa với nguồn cung cấp mạch máu lớn hơn mức trung bình. Do đó, phụ nữ dễ có thêm các nốt ruồi mới sau khi sinh em bé.

Khác với tàn nhang thường có màu nâu nhẹ đến nâu đậm, nốt ruồi có màu sắc và hình thái đa dạng hơn như hồng, đỏ, nâu đen… Chúng có thể bằng phẳng hoặc hơi nhô lên so với bề mặt da.

Còn đối với nám, tình trạng này không xuất hiện ngay từ khi sinh ra mà trải qua thời gian cộng hưởng cùng các yếu tố môi trường mới xảy ra. Điểm đặc trưng của nám là có hình dạng to như đầu que diêm ở 2 bên gò má thành từng nốt hoặc trải rộng thành mảng. Nguyên nhân gây nám có thể do rối loạn sắc tố, thay đổi nội tiết, mắc bệnh phụ khoa, ăn uống không phù hợp...

Hơn nữa, nám da thường xuất hiện ở phụ nữ sau tuổi 30, nhất là sau khi sinh hoặc tiền mãn kinh, hiếm khi gặp trong tuổi dậy thì. Đồng thời, nám nằm sâu dưới lớp biểu bì của da và chủ yếu ở trên mặt, trong khi tàn nhang lại ở lớp nông.

Nám da thường tập trung ở 2 gò má 

Các biện pháp khắc phục tàn nhang hiện nay

Tàn nhang là vô hại và không cần điều trị. Chúng cũng không phải là dấu hiệu của các bệnh về da hay ung thư. Khi bạn già đi, tàn nhang có thể nhạt dần hoặc biến mất, tùy vào mỗi loại.

Hiện nay, có rất nhiều biện pháp khắc phục tàn nhang từ đơn giản đến phức tạp, bao gồm:

Cách trị tàn nhang tự nhiên

Nếu các đốm tàn nhang bạn mới xuất hiện và nhạt màu, bạn hoàn toàn có thể dễ dàng loại bỏ chúng bằng những nguyên liệu tự nhiên tại nhà. Chẳng hạn như:

• Nước cốt chanh: Trong chanh chứa rất nhiều vitamin C cùng các hoạt chất chống oxy hóa và acid acetic giúp làm sáng da, mờ tàn nhang. Bạn lấy bông tẩy trang thấm nước cốt chanh sau đó thoa lên da, để yên trong vài phút rồi rửa lại với nước sạch.
• Sữa chua: Axit lactic trong sữa chua có khả năng làm sáng các vết tàn nhang, cho làn da mịn màng, tươi trẻ. Bạn bôi trực tiếp sữa chua không đường lên mặt rồi giữ nguyên trong 5 phút, sau đó rửa lại là được.
• Mật ong: Mật ong chứa nhiều dưỡng chất cùng các vitamin, acid amin không chỉ có lợi cho sức khỏe mà còn tốt cho làn da của bạn. Hãy kết hợp mật ong với đường hoặc muối để tạo thành hỗn hợp tẩy sạch lớp tế bào chết cũ kỹ, thúc đẩy tế bào mới tái sinh nhanh hơn.
• Hành tây: Vitamin A trong hành tây giúp duy trì độ đàn hồi và tăng sản xuất collagen. Hành tây cũng chứa vitamin E có tác dụng bảo vệ da, chống lại sự hình thành của gốc tự do, tăng sức đề kháng làn da, góp phần đẩy lùi nám và tàn nhang. Bạn thái từng lát mỏng hành tây rồi chà nhẹ lên da, rửa sạch với nước ấm, thực hiện vài lần trong tuần để có hiệu quả tối ưu.
• Củ cải trắng: Mặc dù có mùi hăng khá khó chịu nhưng củ cải trắng từ lâu đã được sử dụng để xử lý những đốm nâu và tàn nhang xấu xí trên mặt. Củ cải mua về bạn đem rửa sạch rồi bào nhỏ, sau đó trộn với 1 thìa cà phê đường rồi đắp lên mặt. Kiên trì đắp mặt nạ củ cải trắng trong 1-2 tuần, bạn sẽ thấy sự chuyển biến rõ rệt ở làn da.
• Nước vo gạo: Bạn dùng nước vo gạo kết hợp với nha đam tươi trộn đều rồi thoa hỗn hợp này lên mặt trước khi đi ngủ, sau đó rửa sạch lại. Sử dụng nước vo gạo mỗi ngày sẽ giúp các vết tàn nhang nhạt màu và da dẻ mịn màng.

Nước vo gạo giúp làm sáng da, làm mờ các vết thâm

Điều trị tàn nhang theo tây y 

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp mới giúp cải thiện tàn nhang hiệu quả, tùy vào khả năng đáp ứng của mỗi người.

Điều trị tàn nhang bằng laser

Laser sử dụng các xung ánh sáng tập trung, cường độ cao nhắm vào những vùng da bị tổn thương như nám, tàn nhang… Ưu điểm của phương pháp này là an toàn và ít có nguy cơ để lại sẹo. Tuy nhiên, các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra tại vị trí laser là ngứa, sưng tấy, mẩn đỏ và thay đổi màu da.

Với những người có tiền sử bị mụn rộp ở miệng cần dùng thuốc kháng virus trước khi áp dụng phương pháp này. Bởi laser có thể kích thích mụn rộp bùng phát. Thông báo cho bác sĩ về những loại thuốc hay kem bôi đang sử dụng để tránh các tác dụng không mong muốn. Hiệu quả của laser với tàn nhang có thể thấy ngay sau khi tiến hành nhưng để làn da phục hồi hoàn toàn thường mất từ 1-2 tuần. Nếu tàn nhang chân sâu, bạn cần thực hiện nhiều lần để đạt được kết quả như mong muốn.

Kem tẩy trắng da

Để xử lý những đám tàn nhang, kem tẩy trắng là một giải pháp tiện lợi và mang lại hiệu quả khá tốt. Kem có thể được bán dưới dạng kê đơn hoặc không kê đơn. Trong tất cả các loại kem thì những sản phẩm có chứa hydroquinone được coi là một giải pháp hữu hiệu. Hoạt chất này có tác dụng ngăn chặn quá trình sản xuất melanin và làm sáng các vùng da tối màu, trả lại làn da mịn màng cho bạn. Tuy vậy, hydroquinone có thể gây ra các tác dụng không mong muốn như: Bong tróc, khô da, viêm da, nóng rát...

Kem bôi chứa retinoid

Giống như hydroquinone, các loại kem bôi chứa retinoid có khả năng cải thiện những vấn đề về da do ánh nắng mặt trời, giúp làm sáng da, mờ tàn nhang. Retinoid là một dẫn xuất của vitamin A giúp bảo vệ làn da khỏi hấp thụ bức xạ tia cực tím, ngăn ngừa tàn nhang mới hình thành. Hầu hết kem retinoid có thể tìm thấy trên thị trường mà không cần chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, bạn vẫn sẽ có nguy cơ gặp các tác dụng phụ nhất định khi sử dụng như khô da, da kích ứng, nhạy cảm,...

Tẩy da chết hóa học

Tẩy da chết hóa học là sản phẩm sử dụng dung dịch hóa học làm bong tróc các vùng da chết, nhường chỗ cho tế bào da mới. Có 2 loại tẩy da chết chính là AHA và BHA, tùy vào loại da và mục đích sử dụng.

Làn da sau khi được loại bỏ các tế bào chết trông sáng màu, mịn màng nhưng dễ bắt nắng nên bạn cần bôi kem chống nắng đầy đủ. Ngoài ra, các sản phẩm tẩy da chết hóa học có thể gây ra các phản ứng trên da như nổi mẩn đỏ, kích ứng, sưng tấy…

Tẩy da chết hóa học giúp loại bỏ các tế bào da chết, nhường chỗ cho tế bào mới

Phẫu thuật lạnh

Phẫu thuật lạnh sử dụng cực lạnh ở dạng nitơ lỏng để đóng băng và tiêu diệt các tế bào da bất thường. Phương pháp này nói chung là an toàn, không cần gây tê, hiếm khi để lại sẹo và thời gian phục hồi nhanh. Một số tác dụng phụ tiềm ẩn đó là giảm sắc tố da, chảy máu và phồng rộp.

Điều trị tàn nhang theo đông y

Bên cạnh các phương pháp tây y, người bị nám tàn nhang cũng có thể sử dụng một số dược liệu trong y học cổ truyền để cải thiện làn da như:

Đương quy 

Đương quy có rất nhiều lợi ích cho da, tóc và móng. Chính vì thế, vị thuốc này được dùng trong rất nhiều bài thuốc trị nám da, tàn nhang giúp da trắng sáng, khỏe mạnh từ bên trong.

Để sử dụng đương quy trị tàn nhang, bạn cần phối hợp với đậu xanh, bạch chỉ, hoài sơn, bạch cập. Bạn tán các nguyên liệu trên thành bột mịn, thêm vài giọt tinh dầu hoa hồng vào hỗn hợp, trộn đều. Đắp hỗn hợp trên lên da, để trong 15 - 20 phút nhằm giúp da hấp thụ được các dưỡng chất tốt nhất.

Hoàng kỳ 

Hoàng kỳ chứa nhiều hoạt chất chống oxy hóa cực mạnh, trong đó bao gồm flavonoid. Đây là thành phần giúp làm sáng da, mờ thâm nám, trị tàn nhang.

Làm gì để hạn chế tàn nhang xuất hiện?

Tàn nhang dù không gây hại nhưng ảnh hưởng rất lớn đến thẩm mỹ làn da, khiến nhiều người mất tự tin. Để hạn chế sự xuất hiện của tàn nhang, điều cốt yếu là bạn cần có những biện pháp chăm sóc da phù hợp, bao gồm:

Chống nắng đầy đủ

Nếu không muốn các đám tàn nhang dày đặc và ngày càng đậm màu hơn, chống nắng là việc tiên quyết mà bạn cần nhớ. Bạn hãy luôn bôi kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF từ 30 trở lên kể cả khi không ra ngoài 2 tiếng một lần, sử dụng quần áo, mũ rộng vành để tránh bức xạ từ ánh nắng mặt trời tác động đến da.

Sử dụng mỹ phẩm phù hợp

Hiểu về làn da của mình chính là cách tốt nhất để bạn nắm được những gì cần thêm vào để cải thiện nó. Mỹ phẩm có thể giúp da bạn đẹp hơn mỗi ngày nhưng nếu sử dụng không phù hợp sẽ khiến da nhanh bị lão hóa và già đi so với tuổi. Các sản phẩm nguồn gốc thiên nhiên là một điểm cộng nếu bạn có làn da nhạy cảm.

Ăn uống lành mạnh và sinh hoạt điều độ

Chế độ ăn uống và sinh hoạt phản ánh chính xác nhất về làn da mà bạn đang sở hữu. Tiêu thụ đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ hay thức quá khuya, thường xuyên căng thẳng đều ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình trao đổi chất của làn da. Điều này kích thích sự sản xuất melanin quá mức và dẫn đến sự xuất hiện của những đốm tàn nhang trên khuôn mặt. Bởi vậy, hãy ăn uống lành mạnh, suy nghĩ tích cực để kìm hãm tối đa mức melanin tăng lên ở độ cho phép. Hơn nữa, chế độ ăn uống lành mạnh cũng giúp tăng cường sức đề kháng cho làn da, ngăn chặn được các nguy cơ gây ra nám và chữa tàn nhang hiệu quả.

Ăn uống lành mạnh giúp tăng cường sức khỏe và cải thiện làn da

Vận động mỗi ngày

Tập luyện thường xuyên không chỉ giúp bạn có thân hình thon gọn, cân đối mà còn giảm căng thẳng, lưu thông khí huyết, làn da vì thế cũng sáng đẹp hơn…

Dưỡng da tự nhiên

Các loại tinh dầu dưỡng da nguồn gốc thiên nhiên luôn là giải pháp an toàn nhất, giúp làn da khỏe mạnh đầy sức sống. Bạn hãy trộn dầu oliu hoặc dầu dừa với viên nang vitamin E rồi thoa dầu trực tiếp lên mặt, cổ, tay, chân vào buổi tối trước khi đi ngủ. Sáng hôm sau thức dậy, bạn sẽ phải bất ngờ về tác dụng làm trắng, cải thiện da tự nhiên của chúng.

Sử dụng sản phẩm hỗ trợ

Các sản phẩm hỗ trợ làm sáng da từ bên trong như bộ đôi viên uống và kem bôi chứa thành phần chính là lá tre có khả năng tác động vào nguyên nhân gây tàn nhang ở cả bên trong lẫn bên ngoài. Lá tre chứa hàm lượng lớn silica có tác dụng làm loãng sắc tố melanin, xây dựng và tái tạo lại mô liên kết, tăng cường đàn hồi của da,... Đồng thời, cải thiện tình trạng lão hóa, nám da, sạm da, tàn nhang, làm da căng mịn từ bên ngoài.

Tàn nhang, nám da hay bất kỳ một vấn đề về da nào khác đều khiến phụ nữ cảm thấy mất tự tin với nhan sắc của mình. Nhưng chị em hãy nhớ rằng, làn da đẹp nhất chính là khi nó khỏe mạnh và tươi tắn nhất!

Thu Hương